Para Masabutan San Mayad

By Joel G. France, Ed. D.
Dimond HS, Anchorage, AK

ALIBATA NA BISAKOL SA SORSOGON (Sur)

Batugon sa pinakauna na in-post dini sa blog pataas an pagbasa para masabutan kun pan-o magsurat san Alibata na Bisakol. Kaipuhan lang tiyaga nan mayad na interes na makaaram para masabutan intero. ENJOY!!!

http://picasaweb.google.com/joefran4/AlibataHamus#5314361786075460418

Mga Letra na Hale sa Mga Dayo

Mao ini an mga letra na hale sa iba na bansa na diri naiimud sa Alibata maski sa dati na ABAKADAng Pilipino. Parehas san nauna na pahayag dini sa blog, mga innovation ini na hinimo ni Imee Marcos san himuon niya an logo san Kabataang Baranggay na nagderetso siya pagsurat san libro tungkol sini.

Marereparo na duwa an letra na "C". An sayo, an hilwas S an sayo hilwas K. An X kumbinasyon san KS tapos an Z kumbinasyon san dZ. Tapos kaupod na an f, v, j mao san q para makumpleto na intero. Makasusog ka magsurat san kabilugan kun babasahon mo intero na nakaposte dini sa blog. Magagamit nga ini maski sa English nan Spanish, bakay Intsik o nano pa man.

Kaya pwede na. HAMUS NA. Gamiton ta na. Enjoy!!!

Bulkan Bulusan, Tan-awon san Alibata na Bisakol

An surumaton na Bisakol iniisturya san mga tawo na nakapalibot sa Bulkan Bulusan. Halos intero na sakop san Bisakol natatan-aw ini na bukid. Kaya sa pagkakataon na ini, mas dianis na maging logo san Bisakol an Bulkan, Bulusan. Mao ini an orlgoyo san Sorsogon del Sur. Sayo na tan-awon na simple, malinig nan magayon, parehas man san Bisakol, simple, malinig nan magayon na surumaton. Kadaghanan san nababati na maraot na surumaton sa Bisakol hale sa iba na lugar, kadaghanan hale sa dayuhan parehas san Espanyol nan English. An iba hale sa Tagalog nan sa purong Bicol. Kaya sa kabilugan, an Bisakol sayo na surumaton na ato ika-orgolyo.

Maogma

Gusto niyo mabasa ini? Basaha an intero na nakasurat dini san mayad tapos mag-comment.

Alibata na Bisakol

An Alibata mao an surat san ato na mga kamagurangi na inhalean or ninuno. Pero an kadaghanan na naiimud na insusurat an hale mismo sa Katagalugan na Alibata. Harayuon man an rehiyon san Bikol-Bisaya para magkapareho an surat. Kun iimudon an surat san mga mangyan, talagang harayuon sa Alibata na Tagalog.

Bisakol sa Sorsogon

An blog na ini para sa Alibata san Bisakol. An Bisakol, pinaghalo na Bicol mao sin Bisaya. Surumaton ini san nagkapera lang na bungto san Sorsogon kay an Masbate halos lamang an pagka-Bisaya. An surumaton san Masbate pwede man tawagon na Bisakol. An surumaton na Sorsoganon may pagka-maw-ing man sa Bisakol pero mas lamang an Bicol sun. Sa parte Visayas an Waray, Capiznon nan diyo na parte san Hiligaynon pwede man gahuyon na Bisakol. Kaya sa sulod san Bicol Region an talagang tugma na Bisakol mao an surumaton san South san probinsiya san Sorsogon batog sa Gubat, Barcelona, Bulusan, Irosin, Sta. Magdalena, Matnog hanggan Bulan, puro sa sulod san probinsya san Sorsogon. An surumaton san Castilla mao sin Sorsogon magkaparehas, pero kakaiba man gihapon kaysa sa Bisakol. An iba na surumaton sa Sorsogon Province - Bicol san Legaspi (pure) na ingagamit sa sentro san Pilar, Bacon, Brgy. Lamboon san Irosin; tapos an Miraya na gamit na man san Donsol mao san nagkapira na baranggay san Pilar.

Batugon ta sa A-E-I-O-U na maiimud ta sa ibaba.

Ini na mga letra naluwas lang pag sira nasa unahan san surumaton or inuulit sa sulod san surumaton or magkaabay, parehas san: ambot, ikaw, uso, itom - diin, makaiiras, lood, soon, maaram, paas, poot - kuan, mao, piad, haen, laen.

An masunod an letra "B". Maiimud ta na pag solo-solo lang an letra an, inbibigkas yun na may kasunod na "a". Bubutangan san sugad san krus sa irarom kun letra B hamok yun. Imuda na lang niyo. Insusundan yun san letra na "K".

An mga masunod mao an kabilogan san Alibata na Bisakol. Kun sasayudan ta, maiimud ta na magkaiba an "D" mao san "R" kay sa iba na Alibata, lalo na sa Tagalog, wara san "R", imbes an letra "D" dini ingagamit nira pareho para sa "R" saka "D". An "G" dini sa Bisakol may pagkamaw-ing sa surat na Sanskrit san India. Kun sususugon ta, an ato surumaton may impluwensya man san India kaya posible na an Alibata hale man sa Sanskrit.

Sa urhian maiimud ta an kakaiba na kadagdagan. Mao yun an mga letra na wara sa maski diin na Alibata nan sa dati na Filipino Alphabet - an f, v, c, q, z, x tapos j. Kun maiimud ta wara an "J" kay pwede man paghaluon an "D" mao san "Y" para magkamayon "J". Pero naihabol pa gihapon nato an letter "J" sa blog na ini. Bale hale sa "H" na may nakakupot na pabilog sa parte wala. Ini na innovation hinimo ni Imee Marcos san i-formulate niya an logo san Kabataang Baranggay. Diretso siya nagsurat san libro na Alpabeto ng mga Ninuno. Dahil dini pwede man gamiton para makumpleto an Alphabet.

1 pa na set para ikumpara an una

Kaya dahil kumpleto na an intero pwede ta ini magamit sa Bisakol, maski sa Tagalog maski san nano man na Surumaton, bakay English or maski Intsik pa yun. Kaya "HAMUS NA", gamiton ta na.